پرورش غاز
معرفی غاز :
غازها متعلق به راسته ی غاز سانان ، خانواده ی آناتید ، زیرخانواده ی آنسرین و دسته ی غاز ها هستند . پرندگانی خون گرمند و توانایی پرواز دارند و شنوایی و بینایی شان تکامل یافته است . راسته ی غاز سانان منقار پهنی دارند که دارای حفره های فراوان حسی است . همچنین دارای پرده بین انگشتان پا هستند . جوجه هایشان هم پس از بیرون آمدن از تخم توانایی شنا کردن در آب را دارند .
ویژگی های فیزیولوژیکی غاز :
غازها توانایی زیادی در سازش با شرایط محیطی جدید برای زندگی دارند . توانایی تحمل سرمای تا 10- درجه ی سانتیگراد و گرمای زیاد را دارند ؛ ولی جوجه غازها بسیار به سرما حساس هستند . نسبت به بیماری ها بسیار مقاوم هستند . توانایی استفاده از علوفه ی خشبی ، پرورش و نگهداری از آن ها را بسیار مقرون به صرفه تر از سایر ماکیان کرده است .
ویژگی های رفتاری غاز :
غازها زیرک ترین پرنده های اهلی هستند و حافظه ای بسیار قوی دارند و هرگز به کانی بالیسم دچار نمی شوند . در ضمن پرندگانی آبدوست هستند .
معرفی نژاد های اهلی غاز :
دونژاد امبدن و تولوز از نژاد های گوشتی هستند و برای تولید هیبرید گوشتی در لاین پدری قرار می گیرند میزان تخمگذاری آن ها هم کم است . وزن نژاد نر بالغ در این دو نژاد به ترتیب 9 و 12 کیلوگرم و ماده های آن به 8 و 9 کیلوگرم می رسند . نژاد لاندز هم برای تولید گوشت و کبد چرب استفاده می شود . نژاد سفید ایتالیایی ، تخمگذار است و درصد جوجه درآوری زیادی دارد و به عنوان پایه ی مادری استفاده می شود . تخمگذاری آن 60 تا 70 عدد با میانگین وزن 160 تا180 گرم است . نژاد چینی هم دارای 2 سویه ی سفید و قهوه ای است و به علت داشتن جثه ی کوچک و سرعت رشد کم ، تخم گذاری خوبی دارد . در یک دوره ی پنج ماهه ، 50 تا 60 تخم با وزن 120 گرم تولید می کند . نژاد هویان هم سبک است و تخمگذار ی بالایی دارد . غاز مادر آن در 240 روزگی بالغ شده و 90 تا 210 تخم با وزن 120 تا 210 گرم می گذارد . نژاد کوبان هم تخمگذاری زیاد و به تعداد 60 عدد با میانگین 150 گرم دارد و در لاین مادری قرار می گیرد .
خصوصیات تغذیه ای غازها :
غاز را می توان بهترین رفتگر طبیعت دانست و در شالیزار ها پس از درو ، مزرعه را از کرم ساقه خوار و در باغ ها از حلزون و حشرات موذی پاک می کند . سرعت رشد غازها زیاد و درصد چربی در گوشت و تخم آن ها بیش تر از سایر ماکیان است . توانایی استفاده از علوفه ی مختلف مانند شبدر ، یونجه ، سیلوی ذرت ، علوفه غلات و تفاله چغندر را دارند . به همین دلیل غاز را حد فاصل بین تک معده ای ها و نشخوار کنندگان می دانند . مصرف سنگ ریزه برای غاز لازم است . غازها نسبت به مایکو توکسین ها و مواد ضد تغذیه ای حساسند . روش تغذیه ی این پرندگان بستگی به هدف از پرورش آن ها دارد .
تخم غاز :
تخم غاز 8/1 برابر درشت تر از تخم مرغ است و پوسته ی آن 5/1 برابر ضخیم تر از پوسته ی تخم مرغ است . تعداد روزنه های پوسته ی تخم غاز در واحد سطح نسبت به تخم مرغ کم تر است . زرده ی تخم غاز کم آب تر و چرب تر از تخم مرغ است . درصد سفیده ی تخم غاز 5/52 ، زرده 1/35 و پوسته 4/12 است .
جوجه کشی :
طول مدت جوجه کشی در غاز 30 روز است . 27 روز در ستر با دمای 7/37 درجه ی سلسیوس و رطوبت 60 تا 65 درصد و 3 روز آخر در هچر با 2/37 درجه ی سلسیوس و رطوبت 80 درصد . تخم ها باید به حالت افقی قرار بگیرند و با زاویه ی 180 درجه بچرخند . جنین بسیا به افزایش درجه ی حرارت حساس است . خنک سازی تخم ها هر 2 روز یک بار برای 15 دقیقه صورت می گیرد . از روز پانزدهم هم هر 2 روز یک بار تخم ها را با آب 5/37 درجه ی سلسیوس اسپری می کنند . دستگاه جوجه کشی باید 21 درصد اکسیژن داشته باشد . تهویه ی ماشین جوجه کشی تخم غاز دو برابر بیش تر از تهویه ی تخم مرغ است . بهترین وزن تخم غاز برای جوجه کشی 120 تا 160 گرم است و ایندکس مناسب آن 51/1 می باشد . از یک تخم 150 گرمی ، یک جوجه ی 100 گرمی به وجود می آید . دوره ی جنینی آن 10 روز بیش تر از تخم مرغ است .
انواع پرورش :
1- پرورش نژاد گوشتی که به چند روش انجام می شود :
# نیمچه ی گوشتی : پروار بندی در سالن های بسته به مدت 60 تا 65 روز تا رسیدن به وزن حدود 4 کیلو گرم .
# غاز مزرعه : پرورش در طول دو هفته در مزرعه با جیره ی آغازین و سپس فرستادن به مرتع و چرا کردن و ارسال به بازار در 18 هفتگی .
2- پرورش نژاد های تخم گذار برای تولید تخم خوراکی .
3- پرورش دو منظوره برای تولید گوشت و تخم که بیش تر به صورت سنتی انجام می شود .
4- پرورش غاز مادر برای تهیه تخم نطفه دار .
5- تغذیه ی اجباری غاز برای تولید کبد چرب ( جگر حجیم ) : غازها را بعد از 12 هفتگی برای افزایش ذخیره ی چربی در جگر با جیره های پر انرژی مانند : روغن های حیوانی و ذرت پخته شده ، به مدت یک تا دو ماه تغذیه ی اجباری می کنند . با این روش جگر غاز ها از وزن طبیعی 150 گرم به 800 تا 1000 گرم می رسد .
روش های پرورش :
پرورش در سالن بسته - پرورش به صورت سالن و مرتع - پرورش به صورت سیستم باز - پرورش در شالیزار مناسب منطقه ی شمال ایران و سایر شالی کاری های کشور - پرورش توأم غاز و ماهی در استخر های پرورش ماهی مناسب حاشیه ی رودخانه های کشور . در هر نوع از پرورش ، مرحله ی ابتدایی پرورش دشوارترین است که تا سه هفتگی طول می کشد . در این مرحله جوجه ها به شدت به سرما حساسند . برای سه روز اول دمای سالن 34 تا 36 درجه ی سانتی گراد و در پایان هفته دما به 32 درجه می رسد . در پایان هفته ی دوم دما به 24 درجه کاهش می یابد . در سالن بسته نیاز به تهویه وجود دارد ولی در روش های باز در این نوع هزینه هم صرفه جویی می شود .
فیزیولوژی هضم :
غاز توانایی استفاده از خوراک های با فیبر بالا را دارد . در چینه دان غاز تخمیر باکتریایی روی غذا صورت نمی گیرد . در چینه دان پرندگان یک جمعیت بزرگ باکتریایی است که کربوهیدرات ها را تخمیر می کند و اسید لاکتیک تولید می کند و در اصطلاح به آن چینه دان ترش می گویند که در غاز این حالت ناقص اتفاق می افتد . پیش معده ی غاز بزرگ تر از سایر طیور است و بافت ماهیچه ای بسیار قوی با غده های فراوان دارد . میزان ترشح اسید هیدرو کلریک و پپسینوژن در آن 5/1 برابر طیور دیگر است و خوراک سپس وارد سنگدان می شود . برای افزایش سرعت هضم غذا بهتر است آن را بصورت آبکی یا خمیر به جوجه غازها بدهیم تا نیازی به افزودن شن و سنگریزه به دان نباشد . البته برای پرورش غاز مادر وجود سنگریزه لازم است . میانگین وزن سنگدان غاز 120 گرم و سنگدان مرغ 50 گرم است . دیواره ی سنگدان غاز دوبرابر ضخیم تر از مرغ است و به راحتی علوفه های خشبی را خرد می کند . ماندگاری غذا در روده ی کوچک غاز دو برابر مرغ است و دلیل هضم بهتر مواد سلولزی در غاز می باشد . در ناحیه ی دوازدهه حرکات دودی بصورت معکوس هم اتفاق می افتد و محتویات آن را به سنگدان برمی گرداند و هیدرولیز مواد را دو برابر و جذب لیپید ها را کامل می کند . طول روده ی غاز 230 سانتی متر است که سه تا چهار برابر طول بدنش است و در مرغ شش برابر است . در ناحیه ی دوازدهه بیش از دو سوم پروتئین و قندها تجزیه می شوند . در روده ی بزرگ فقط 5 درصد آب نوشیده شده و بعضی ترکیب های ساده جذب می شوند و 95 درصد آب نوشیده شده برای کمک به هضم غذا است که دفع می شود . روده ی کور بین روده ی باریک و روده ی بزرگ به صوت دو شاخه است که در غاز ها 20 تا 32 سانتی متر می باشد . روده ی کور غاز بسیار توسعه یافته و با جمعیت باکتریایی بالاست که تخمیر میکروبی فیبر در آن انجام می شود . دستگاه گوارش غاز 11 برابر طول بدنش است و در مرغ این طول 8 برابر می باشد . متخصصان تغذیه ی طیور با این آگاهی ، 20 تا 25 درصد دان غاز را از علوفه تأمین می کنند .
بهداشت و بیماری های غازها :
به طور کلی غاز نسبت به سایر ماکیان مقاومت بهتری نسبت به بیماری ها دارد . ولی برای جوجه ریزی باید اقدامات بهداشتی به صورت کامل انجام شود . عامل بیماری در غاز ها عبارتند از پرورش غیر هم سن ، رطوبت بستر و محیط و در نتیجه آلودگی بیش تر ، بروز بیماریهای انگلی در پرورش توأم با ماهی و استفاده از خوراک در محیط آزاد . با کنترل این موارد از بیش تر بیماری ها پیشگیری می شود . بیماری های غاز شامل بیماری های عفونی ناشی از ویروس ها ، باکتری ها ، پروتوزوآها ، قارچ ها و بیماری های انگلی است . از بیماری های مهم غاز می توان این ها اشاره کرد : نیوکاسل شامل 5 تیپ ، آنتریت ویروسی با تلفات تا 90 درصد ، مایکوپلاسموز شامل مایکوپلاسما گالی سپتیکوم (MG) و مایکوپلاسما سینوویه (MS) ، کولی باسیلوز توسط باکتری اشرشیاکولی با حدت زیاد ، تورم کلوآک ( چسبندگی مقعد ) در شرایط آلوده و کوکسیدیوز توسط تک یاخته ی ایمریا با اسهال خونی در جوجه های 3 تا 12 هفته . روش درمان بیماری های عفونی در این بحث نمی گنجد . ولی استفاده از واکسن های رایج در پیشگیری از بیماری های ویروسی و رعایت بهداشت ضروری است .
تغذیه ی غاز :
در مرحله ی آغازین پرورش پرندگان آبدوست ، جیره ی پیش دان بصورت کرامبل یا پلت ریز توصیه می شود. این جیره ها 16 تا 18 درصد پروتئین خام و 2600 تا 2900 کیلو کالری انرژی متابولیسمی در هر کیلو گرم دارند. جیره ی پیش دان جوجه غاز ها برای سه هفته ی اول پرورش 5/2 تا 7/2 کیلوگرم است و مقدار آب 7 تا 8 لیتر می باشد. بعد از 21 روز مصرف کنسانتره ی آنان را تا 25 درصد کاهش داده و برایشان علوفه فراهم می کنند. اگر برای چرا به مرتع برده شوند ، باید دان اصلی را پس از بازگشت از چرا به آن ها داد؛ چون با استراحت شبانه غذا بهتر هضم و جذب می شود. وزن آن ها در یک ماهگی به 5/1 کیلوگرم می رسد .
جدول 3 - ترکیب مواد مغذی جیره ( مرکز تحقیقات طیور روسیه – 2006 )
ماده ی مغذی 1 تا 20 روزگی 21 تا 65 روزگی 65 تا 240 روزگی
انرژی 1180 1168 1088
پروتئین خام 3/20 18 14
چربی 6/2 5/6 -
سلولز ( فیبر ) 5/5 5 8
کلسیم 6/1 6/1 2
فسفر 8/0 8/0 8/0
سدیم 37/0 4/0 4/0
لیزین 956/0 918/0 539/0
متیونین 670/0 425/0 375/0
پرورش دهندگان حرفه ای تا 20 روزگی از این جیره ها استفاده می کنند و از 21 روزگی به بعد جوجه ها را به چرا می برند تا هزینه ها کاهش یابند. با این روش 25 درصد افت وزن زنده نسبت به پرورش در سالن بسته راداریم ، اما باز هم اقتصادی تر است.
برای غازهای تخمگذار ، مقدار محدودیت غذایی برای جلوگیری از مصرف بیش از حد خوراک بین 100 تا 200 گرم خوراک برای هر پرنده در روز است .
تغذیه ی غاز تخمگذار :
چریدن در مراتع مرغوب برای گله های مادر تا سن 6 هفتگی قبل از تولید ضروری است. در فصل تولید با جیره ی 16 درصد پروتئین تغذیه می شوند و در اوج تولید می توان 200 گرم کنسانتره به غاز داد.
جدول 4 - جیره ی گله ی تخمگذار ( مکمل ویتامینه و معدنی باید اضافه شود )
مواد خوراکی جیره ی 1 ( درصد ) جیره ی 2 ( درصد )
آرد گندم 75/30 75/57
کنجاله ی سویا 20 22
سبوس 12 -
آرد جو ی سبوس دار 12 -
کنجاله ی کلزا 8 -
پودر گوشت 10 13
پودر یونجه 5 5
سنگ آهک 2 2
نمک 25/0 25/0
جمع کل 100 100
غازها متعلق به راسته ی غاز سانان ، خانواده ی آناتید ، زیرخانواده ی آنسرین و دسته ی غاز ها هستند . پرندگانی خون گرمند و توانایی پرواز دارند و شنوایی و بینایی شان تکامل یافته است . راسته ی غاز سانان منقار پهنی دارند که دارای حفره های فراوان حسی است . همچنین دارای پرده بین انگشتان پا هستند . جوجه هایشان هم پس از بیرون آمدن از تخم توانایی شنا کردن در آب را دارند .
ویژگی های فیزیولوژیکی غاز :
غازها توانایی زیادی در سازش با شرایط محیطی جدید برای زندگی دارند . توانایی تحمل سرمای تا 10- درجه ی سانتیگراد و گرمای زیاد را دارند ؛ ولی جوجه غازها بسیار به سرما حساس هستند . نسبت به بیماری ها بسیار مقاوم هستند . توانایی استفاده از علوفه ی خشبی ، پرورش و نگهداری از آن ها را بسیار مقرون به صرفه تر از سایر ماکیان کرده است .
ویژگی های رفتاری غاز :
غازها زیرک ترین پرنده های اهلی هستند و حافظه ای بسیار قوی دارند و هرگز به کانی بالیسم دچار نمی شوند . در ضمن پرندگانی آبدوست هستند .
معرفی نژاد های اهلی غاز :
دونژاد امبدن و تولوز از نژاد های گوشتی هستند و برای تولید هیبرید گوشتی در لاین پدری قرار می گیرند میزان تخمگذاری آن ها هم کم است . وزن نژاد نر بالغ در این دو نژاد به ترتیب 9 و 12 کیلوگرم و ماده های آن به 8 و 9 کیلوگرم می رسند . نژاد لاندز هم برای تولید گوشت و کبد چرب استفاده می شود . نژاد سفید ایتالیایی ، تخمگذار است و درصد جوجه درآوری زیادی دارد و به عنوان پایه ی مادری استفاده می شود . تخمگذاری آن 60 تا 70 عدد با میانگین وزن 160 تا180 گرم است . نژاد چینی هم دارای 2 سویه ی سفید و قهوه ای است و به علت داشتن جثه ی کوچک و سرعت رشد کم ، تخم گذاری خوبی دارد . در یک دوره ی پنج ماهه ، 50 تا 60 تخم با وزن 120 گرم تولید می کند . نژاد هویان هم سبک است و تخمگذار ی بالایی دارد . غاز مادر آن در 240 روزگی بالغ شده و 90 تا 210 تخم با وزن 120 تا 210 گرم می گذارد . نژاد کوبان هم تخمگذاری زیاد و به تعداد 60 عدد با میانگین 150 گرم دارد و در لاین مادری قرار می گیرد .
خصوصیات تغذیه ای غازها :
غاز را می توان بهترین رفتگر طبیعت دانست و در شالیزار ها پس از درو ، مزرعه را از کرم ساقه خوار و در باغ ها از حلزون و حشرات موذی پاک می کند . سرعت رشد غازها زیاد و درصد چربی در گوشت و تخم آن ها بیش تر از سایر ماکیان است . توانایی استفاده از علوفه ی مختلف مانند شبدر ، یونجه ، سیلوی ذرت ، علوفه غلات و تفاله چغندر را دارند . به همین دلیل غاز را حد فاصل بین تک معده ای ها و نشخوار کنندگان می دانند . مصرف سنگ ریزه برای غاز لازم است . غازها نسبت به مایکو توکسین ها و مواد ضد تغذیه ای حساسند . روش تغذیه ی این پرندگان بستگی به هدف از پرورش آن ها دارد .
تخم غاز :
تخم غاز 8/1 برابر درشت تر از تخم مرغ است و پوسته ی آن 5/1 برابر ضخیم تر از پوسته ی تخم مرغ است . تعداد روزنه های پوسته ی تخم غاز در واحد سطح نسبت به تخم مرغ کم تر است . زرده ی تخم غاز کم آب تر و چرب تر از تخم مرغ است . درصد سفیده ی تخم غاز 5/52 ، زرده 1/35 و پوسته 4/12 است .
جوجه کشی :
طول مدت جوجه کشی در غاز 30 روز است . 27 روز در ستر با دمای 7/37 درجه ی سلسیوس و رطوبت 60 تا 65 درصد و 3 روز آخر در هچر با 2/37 درجه ی سلسیوس و رطوبت 80 درصد . تخم ها باید به حالت افقی قرار بگیرند و با زاویه ی 180 درجه بچرخند . جنین بسیا به افزایش درجه ی حرارت حساس است . خنک سازی تخم ها هر 2 روز یک بار برای 15 دقیقه صورت می گیرد . از روز پانزدهم هم هر 2 روز یک بار تخم ها را با آب 5/37 درجه ی سلسیوس اسپری می کنند . دستگاه جوجه کشی باید 21 درصد اکسیژن داشته باشد . تهویه ی ماشین جوجه کشی تخم غاز دو برابر بیش تر از تهویه ی تخم مرغ است . بهترین وزن تخم غاز برای جوجه کشی 120 تا 160 گرم است و ایندکس مناسب آن 51/1 می باشد . از یک تخم 150 گرمی ، یک جوجه ی 100 گرمی به وجود می آید . دوره ی جنینی آن 10 روز بیش تر از تخم مرغ است .
انواع پرورش :
1- پرورش نژاد گوشتی که به چند روش انجام می شود :
# نیمچه ی گوشتی : پروار بندی در سالن های بسته به مدت 60 تا 65 روز تا رسیدن به وزن حدود 4 کیلو گرم .
# غاز مزرعه : پرورش در طول دو هفته در مزرعه با جیره ی آغازین و سپس فرستادن به مرتع و چرا کردن و ارسال به بازار در 18 هفتگی .
2- پرورش نژاد های تخم گذار برای تولید تخم خوراکی .
3- پرورش دو منظوره برای تولید گوشت و تخم که بیش تر به صورت سنتی انجام می شود .
4- پرورش غاز مادر برای تهیه تخم نطفه دار .
5- تغذیه ی اجباری غاز برای تولید کبد چرب ( جگر حجیم ) : غازها را بعد از 12 هفتگی برای افزایش ذخیره ی چربی در جگر با جیره های پر انرژی مانند : روغن های حیوانی و ذرت پخته شده ، به مدت یک تا دو ماه تغذیه ی اجباری می کنند . با این روش جگر غاز ها از وزن طبیعی 150 گرم به 800 تا 1000 گرم می رسد .
روش های پرورش :
پرورش در سالن بسته - پرورش به صورت سالن و مرتع - پرورش به صورت سیستم باز - پرورش در شالیزار مناسب منطقه ی شمال ایران و سایر شالی کاری های کشور - پرورش توأم غاز و ماهی در استخر های پرورش ماهی مناسب حاشیه ی رودخانه های کشور . در هر نوع از پرورش ، مرحله ی ابتدایی پرورش دشوارترین است که تا سه هفتگی طول می کشد . در این مرحله جوجه ها به شدت به سرما حساسند . برای سه روز اول دمای سالن 34 تا 36 درجه ی سانتی گراد و در پایان هفته دما به 32 درجه می رسد . در پایان هفته ی دوم دما به 24 درجه کاهش می یابد . در سالن بسته نیاز به تهویه وجود دارد ولی در روش های باز در این نوع هزینه هم صرفه جویی می شود .
فیزیولوژی هضم :
غاز توانایی استفاده از خوراک های با فیبر بالا را دارد . در چینه دان غاز تخمیر باکتریایی روی غذا صورت نمی گیرد . در چینه دان پرندگان یک جمعیت بزرگ باکتریایی است که کربوهیدرات ها را تخمیر می کند و اسید لاکتیک تولید می کند و در اصطلاح به آن چینه دان ترش می گویند که در غاز این حالت ناقص اتفاق می افتد . پیش معده ی غاز بزرگ تر از سایر طیور است و بافت ماهیچه ای بسیار قوی با غده های فراوان دارد . میزان ترشح اسید هیدرو کلریک و پپسینوژن در آن 5/1 برابر طیور دیگر است و خوراک سپس وارد سنگدان می شود . برای افزایش سرعت هضم غذا بهتر است آن را بصورت آبکی یا خمیر به جوجه غازها بدهیم تا نیازی به افزودن شن و سنگریزه به دان نباشد . البته برای پرورش غاز مادر وجود سنگریزه لازم است . میانگین وزن سنگدان غاز 120 گرم و سنگدان مرغ 50 گرم است . دیواره ی سنگدان غاز دوبرابر ضخیم تر از مرغ است و به راحتی علوفه های خشبی را خرد می کند . ماندگاری غذا در روده ی کوچک غاز دو برابر مرغ است و دلیل هضم بهتر مواد سلولزی در غاز می باشد . در ناحیه ی دوازدهه حرکات دودی بصورت معکوس هم اتفاق می افتد و محتویات آن را به سنگدان برمی گرداند و هیدرولیز مواد را دو برابر و جذب لیپید ها را کامل می کند . طول روده ی غاز 230 سانتی متر است که سه تا چهار برابر طول بدنش است و در مرغ شش برابر است . در ناحیه ی دوازدهه بیش از دو سوم پروتئین و قندها تجزیه می شوند . در روده ی بزرگ فقط 5 درصد آب نوشیده شده و بعضی ترکیب های ساده جذب می شوند و 95 درصد آب نوشیده شده برای کمک به هضم غذا است که دفع می شود . روده ی کور بین روده ی باریک و روده ی بزرگ به صوت دو شاخه است که در غاز ها 20 تا 32 سانتی متر می باشد . روده ی کور غاز بسیار توسعه یافته و با جمعیت باکتریایی بالاست که تخمیر میکروبی فیبر در آن انجام می شود . دستگاه گوارش غاز 11 برابر طول بدنش است و در مرغ این طول 8 برابر می باشد . متخصصان تغذیه ی طیور با این آگاهی ، 20 تا 25 درصد دان غاز را از علوفه تأمین می کنند .
جدول 1- مقایسه ی توان هضمی غاز ، مرغ و نشخوار کنندگان
| نوع علوفه | غاز | مرغ | نشخوارکنندگان |
| شبدر خشک | 5/45 | 30 | 20 تا 44 |
| ساقه ی گندم | 57 | 6/5 | 20 تا 30 |
| کنجاله ی سویا | 46 | 5/12 | --- |
| جوی سبز و تازه | 6/78 | --- | 70 |
| یونجه ی خشک | 37 | --- | --- |
بهداشت و بیماری های غازها :
به طور کلی غاز نسبت به سایر ماکیان مقاومت بهتری نسبت به بیماری ها دارد . ولی برای جوجه ریزی باید اقدامات بهداشتی به صورت کامل انجام شود . عامل بیماری در غاز ها عبارتند از پرورش غیر هم سن ، رطوبت بستر و محیط و در نتیجه آلودگی بیش تر ، بروز بیماریهای انگلی در پرورش توأم با ماهی و استفاده از خوراک در محیط آزاد . با کنترل این موارد از بیش تر بیماری ها پیشگیری می شود . بیماری های غاز شامل بیماری های عفونی ناشی از ویروس ها ، باکتری ها ، پروتوزوآها ، قارچ ها و بیماری های انگلی است . از بیماری های مهم غاز می توان این ها اشاره کرد : نیوکاسل شامل 5 تیپ ، آنتریت ویروسی با تلفات تا 90 درصد ، مایکوپلاسموز شامل مایکوپلاسما گالی سپتیکوم (MG) و مایکوپلاسما سینوویه (MS) ، کولی باسیلوز توسط باکتری اشرشیاکولی با حدت زیاد ، تورم کلوآک ( چسبندگی مقعد ) در شرایط آلوده و کوکسیدیوز توسط تک یاخته ی ایمریا با اسهال خونی در جوجه های 3 تا 12 هفته . روش درمان بیماری های عفونی در این بحث نمی گنجد . ولی استفاده از واکسن های رایج در پیشگیری از بیماری های ویروسی و رعایت بهداشت ضروری است .
تغذیه ی غاز :
در مرحله ی آغازین پرورش پرندگان آبدوست ، جیره ی پیش دان بصورت کرامبل یا پلت ریز توصیه می شود. این جیره ها 16 تا 18 درصد پروتئین خام و 2600 تا 2900 کیلو کالری انرژی متابولیسمی در هر کیلو گرم دارند. جیره ی پیش دان جوجه غاز ها برای سه هفته ی اول پرورش 5/2 تا 7/2 کیلوگرم است و مقدار آب 7 تا 8 لیتر می باشد. بعد از 21 روز مصرف کنسانتره ی آنان را تا 25 درصد کاهش داده و برایشان علوفه فراهم می کنند. اگر برای چرا به مرتع برده شوند ، باید دان اصلی را پس از بازگشت از چرا به آن ها داد؛ چون با استراحت شبانه غذا بهتر هضم و جذب می شود. وزن آن ها در یک ماهگی به 5/1 کیلوگرم می رسد .
جدول 2 - جیره ی پیشنهادی برای جوجه غاز ها ( مکمل ویتامینه و معدنی باید به این جیره افزوده شود)
جیره ی استاندارد مرکز تحقیقات طیور روسیه برای جوجه غازهای گوشتی حاوی 18 تا 20 درصد پروتئین خام و 2800 تا 3050 کیلوکالری در کیلوگرم انرژی متابولیسمی می باشد. نسبت انرژی به پروتئین 150 تا 155 و ضریب تبدیل جیره 9/2 تا 3 باشد. یعنی جوجه غاز در 60 روز به وزن زنده ی 3/4 تا 6/4 کیلوگرم برسد .| مواد خوراکی | پیش دان ( درصد ) | پس دان ( درصد ) |
| آرد گندم | 75/34 | 75/40 |
| کنجاله ی سویا | 20 | 30 |
| سبوس | 10 | 6 |
| آرد گندم سبوس دار | 8 | 6 |
| پودر گوشت | 18 | 12 |
| پودر یونجه | 5 | 3 |
| نمک | ||
| پودر شیر | 4 | 2 |
| جمع کل | 100 | 100 |
جدول 3 - ترکیب مواد مغذی جیره ( مرکز تحقیقات طیور روسیه – 2006 )
ماده ی مغذی 1 تا 20 روزگی 21 تا 65 روزگی 65 تا 240 روزگی
انرژی 1180 1168 1088
پروتئین خام 3/20 18 14
چربی 6/2 5/6 -
سلولز ( فیبر ) 5/5 5 8
کلسیم 6/1 6/1 2
فسفر 8/0 8/0 8/0
سدیم 37/0 4/0 4/0
لیزین 956/0 918/0 539/0
متیونین 670/0 425/0 375/0
پرورش دهندگان حرفه ای تا 20 روزگی از این جیره ها استفاده می کنند و از 21 روزگی به بعد جوجه ها را به چرا می برند تا هزینه ها کاهش یابند. با این روش 25 درصد افت وزن زنده نسبت به پرورش در سالن بسته راداریم ، اما باز هم اقتصادی تر است.
برای غازهای تخمگذار ، مقدار محدودیت غذایی برای جلوگیری از مصرف بیش از حد خوراک بین 100 تا 200 گرم خوراک برای هر پرنده در روز است .
تغذیه ی غاز تخمگذار :
چریدن در مراتع مرغوب برای گله های مادر تا سن 6 هفتگی قبل از تولید ضروری است. در فصل تولید با جیره ی 16 درصد پروتئین تغذیه می شوند و در اوج تولید می توان 200 گرم کنسانتره به غاز داد.
جدول 4 - جیره ی گله ی تخمگذار ( مکمل ویتامینه و معدنی باید اضافه شود )
مواد خوراکی جیره ی 1 ( درصد ) جیره ی 2 ( درصد )
آرد گندم 75/30 75/57
کنجاله ی سویا 20 22
سبوس 12 -
آرد جو ی سبوس دار 12 -
کنجاله ی کلزا 8 -
پودر گوشت 10 13
پودر یونجه 5 5
سنگ آهک 2 2
نمک 25/0 25/0
جمع کل 100 100
+ نوشته شده در شنبه ۱۳۹۱/۰۴/۱۰ ساعت 17:30 توسط هادی مرادقلی
|
باسلام خدمت شما بازدید کننده عزیز افتخار داریم اولین فرشگاه اینترنتی را در استان سیستان وبلوچستان راه اندازی نمودیم هدف ما از این کار جهت اشتغال جوانان می باشد